De Lettinga Stichting

Het bevorderen van:
a. de opleiding van niet-vermogende (aspirant)wetenschappers en studenten uit ontwikkelingslanden en uit landen in transitie, op het gebied van duurzame milieutechnologie;
b. de ontwikkeling, implementatie en toepassing van geintegreerde duurzame milieutechnologien in industrieen, agrarische bedrijven en op het terrein van de sanitatie.

Onze bestuurssamenstelling

Dhr. A.R. Mels (voorzitter)
Mevr. G. Zeeman (penningmeester)
Mevr. A. ter Heijne (secretaris)

Beleidsplan

De Lettinga Stichting heeft zich voorgenomen om haar beperkte middelen in te zetten voor een tweetal specifieke doelen:
1) De realisatie van de Lettinga Award, een geldprijs ter stimulering van de ontwikkeling en implementatie van anaerobe technologie in de maatschappij. Deze prijs wordt elke twee à drie jaar, tijdens het internationale Anaerobic Digestion congress, uitgereikt aan het project dat het best voldoet aan de eisen van de call van dat jaar. Financiering van de geldprijs zelf wordt zo veel mogelijk uit de markt gehaald.
2) Het financieel ondersteunen van projecten die gericht zijn op het bevorderen van kennisoverdracht op het inhoudelijke terrein van anaerobe technologie en (verbeterde) sanitatie. Een belangrijk thema binnen dit speerpunt is het, op een voor het milieu verantwoorde manier, terugwinnen van grondstoffen (water, nutriënten, mineralen en energie). De financiële bijdrage van de Lettinga Stichting is nooit meer dan 50% van de projectkosten (met een maximum van 10.000 euro per project). De aanvraag moet komen uit het doelland, waarbij een beperking wordt gehanteerd tot de landen met middelmatige en lage Human Development Index volgens de definitie van de UNDP.

Ons beloningsbeleid

De leden van het bestuur genieten geen beloning voor hun werkzaamheden. Ze hebben wel recht op vergoeding van de door hen in de uitoefening van hun functie gemaakte kosten.

Onze uitgeoefende activiteiten (per jaar)

2023

De activiteiten van de achtste Lettinga Award (2022) zijn opgestart. Dit betreft onderzoek naar de samenstelling van de microbiële populaties, en daaraan gerelateerde fermentatie processen en metabolisme, in de reactoren van hoogovens.

Het ingezette visie- en ontwikkelingstraject is doorgezet. Een team van vrijwilligers heeft een drietal strategische ontwikkeldoelen opgesteld. Het rapport wordt begin 2024 verwacht.
De statuten van De Stichting zijn naar aanleiding van de WBTR geactualiseerd.

Er zijn twee financieringsaanvragen ontvangen, maar deze zijn niet gehonoreerd. De reden hiervoor is dat de aanvragen niet passen in doelstellingen van de Stichting, of het concept-strategisch plan dat momenteel wordt opgesteld.

2022

De activiteiten van de zevende Lettinga Award (2019) zijn afgerond en via een video op het AD17 congres in Ann Arbor (VS) gepresenteerd. Het eindverslag is vertrouwelijk omdat men eind 2022 bezig was met het opzetten van een vervolgonderzoek in samenwerking met Wageningen UR.

De winnaar van de achtste Lettinga Award (2022) is op 22 juni 2022 bekendgemaakt tijdens de afsluitende ceremonie van het IWA AD-17 congres in Ann Arbor in de VS.. De winnaar is “COACE: An innovative system for closing carbon cycles”, ingediend door Dr. Rhiannon Chalmers-Brown, postdoc bij de Sustainable Environment Research Centre (SERC), University of South Wales, UK. In dit project wordt gezocht naar een innovatieve manier om koolstof terug te winnen uit gassen uit de staalindustrie mbv anaerobe processen. Het prijzengeld zal worden gebruikt om onderzoek te doen naar samenstelling van de microbiële populaties, en daaraan gerelateerde fermentatie processen en metabolisme, in de reactoren.

Het ingezette visie- en ontwikkelingstraject is doorgezet. Een vrijwilliger is aangetrokken om een voorstel voor visie, strategie en activiteiten te schrijven, met kansen/mogelijkheden voor financiering. De relatie met de BV, waarvan de Stichting enig aandeelhouder is, is hier ook deel van. Hiervoor is een aantal brainstormsessies gehouden met een tijdelijke werkgroep, bestaande uit oud-PhD’ers van Gatze Lettinga. Het rapport wordt begin 2023 verwacht, en kan tijdens de vergadering in het voorjaar besproken worden.

Naar aanleiding van de WBTR heeft het bestuur een traject ingezet om de huidige statuten te actualiseren.

Er zijn geen financieringsaanvragen ontvangen.

2021

Uitvoer van de zevende Lettinga Award (2019) is met een jaar verlengd vanwege de Covid-19 pandemie. Door de sluitingen konden verschillende laboratoriumexperimenten niet worden uitgevoerd.

De organisatie van de achtste Lettinga Award (2022) is opgestart. Het onderwerp is Innovative technological systems, that include anaerobic processes, for closing cycles. Sociale integratie en duurzaamheid worden prominenter meegewogen in de beoordeling.

Het ingezette visie- en ontwikkelingstraject is doorgezet. De notitie met activiteiten uitgevoerd door de Stichting is afgerond en online gedeeld. Besloten is om een vrijwilliger te zoeken die activiteiten voor de Stichting kan gaan uitvoeren.

2020

De rapportage van de zesde Lettinga Award (2017) is afgerond en gepubliceerd. Dit is onder 'Projecten' te vinden. Met het bedrag heeft het winnende idee (Dark photosynthesis: anaerobic biosynthesis of food from wastewater and electricity) proeven kunnen doen om de haalbaarheid van anaerobe biosynthese zonder zonlicht aan te tonen. Met deze proeven is gedemonstreerd dat microbiële biomassa, met Spirulina (Arthrospira platensis), kan groeien in een anaerobe reactor gevoed met waterstof en blootgesteld aan verrood licht (735nm). De resultaten worden momenteel verwerkt in een wetenschappelijke publicatie en vervolgonderzoek.

De activiteiten die tot nu toe door de Stichting zijn ondernomen, zijn geïnventariseerd en samengevat in een notitie. Dit biedt input voor de herijking van de financiering, activiteiten en positionering van de Stichting, en een basis voor informerende en wervende teksten. Hier wordt in 2021 mee verder gegaan.

Vanwege de Covid-19 pandemie zijn de bestuursvergaderingen digitaal gehouden. De uitgespaarde kosten zijn gebruikt om 80 maaltijden en 2 tablets te doneren aan de Voedselbank en het AZC in Wageningen. Dit is deel van het initiatief Delen Smaakt Beter, uitgevoerd door Food of Cultures.

2019

De zevende Lettinga Award (2019) is tijdens de 16e IWA Anaerobic Digestion conferentie uitgereikt (23-27 juni, in Delft). Het winnende idee was “Anaerobic bioreduction of waterborne element sulphide particles for recovery from electronic waste”. Dit idee, waarbij schaarse metalen uit afvalwater van elektronisch afval door middel van anaerobe vergisting worden teruggewonnen, is ingediend door Dr. Simon Hagemand van Saxion Hogeschool. Het persbericht is hier te vinden: https://www.leaf-wageningen.nl/en/leaf/Network/Lettinga-Foundation/Lettinga-Award/Lettinga-Award-2019-winner.htm. Tevens is er, onder andere, exposure geweest op de internationale website van de Dutch Water Sector: https://www.dutchwatersector.com/news/ad16-lettinga-award-for-anaerobic-recovery-of-metals-from-electronic-waste.

Het rapport van het LeF 15002 project (Water en sanitatie bij twee scholen in Adama, Ethiopië) is opgeleverd.

De activiteiten van het LeF 17003 project (Decision support Tools) zijn afgerond. Het rapport wordt begin 2020 verwacht. De uitkomsten van dit project zijn een overzicht van bestaande beslissingsondersteunende instrumenten die ingezet worden om de juiste sanitatie en afval- en afvalwaterzuiveringstechnologieën te selecteren voor toepassing in het Zuiden (de WaSH sector), en een opzet voor een beslissingsondersteunend model waar de terugwinnen en hergebruik van grondstoffen expliciet in is meegenomen. Serious Gaming elementen zijn gebruikt om consequenties van keuzes inzichtelijk te maken en draagvlak voor duurzaam gebruik van de technologieën te laten ontstaan (onderhoud, juist gebruik).

Het Bestuur heeft een strategiesessie belegd waarin de huidige gang van zaken, het beleidsplan en de ondernomen activiteiten zijn geëvalueerd. Op basis hiervan is besloten om het geldende beleidsplan voorlopig door te zetten, maar de financiering, activiteiten en positionering van de Stichting te herijken. Dit wordt in 2020 verder uitgewerkt.

2018

De organisatie van de zevende Lettinga Award is opgestart. Paques, Veolia Water – Biothane en LeAF zijn wederom sponsoren. Deze award wordt tijdens het 16de Anaerobic Digestion Congress in Delft, Nederland (23-27 juni) uitgereikt en heeft als onderwerp ‘innovative project idea for closing resource cycles by deploying anaerobic technology’. Het persbericht is hier te vinden: https://www.leaf-wageningen.nl/en/leaf/Network/Lettinga-Foundation/Lettinga-Award/Lettinga-Award-2019.htm.

De activiteiten van het LeF 15002 project (Water en sanitatie bij twee scholen in Adama, Ethiopië) zijn afgerond. Het rapport wordt begin 2019 verwacht. In 2018 is begonnen aan het LeF 17003 (Decision support Tools) project. Ook dit rapport wordt medio 2019 verwacht.

Er zijn nieuwe bestuursleden bij de Lettinga Stichting aangetreden (Renze van Houten- voorzitter, Bas van Vliet- Penningmeester, Louise Vet-lid). Daarnaast is Marjo Lexmond, voormalig directeur van LeAF BV, toegetreden tot de Raad van Commissarissen van LeAF BV.

De bestuursvergadering van december 2018 is wegens persoonlijke omstandigheden van enkele bestuursleden verplaatst naar begin 2019.

2017

Tijdens het 15e Anaerobic Digestion Congress in Beijing, China, (17-20 oktober) is de zesde Lettinga Award uitgereikt aan het project “Dark photosynthesis: anaerobic biosynthesis of food from wastewater and electricity”. Dit project werd ingediend door David Strik, Mathijs van der Zwart en Cees Buisman, allen werkzaam bij de sectie Milieutechnologie, Wageningen UR. De sponsoren van 2017 waren de bedrijven Paques, Veolia Water – Biothane en LeAF. Hier is het persbericht te vinden: https://www.leaf-wageningen.nl/en/leaf/Network/Lettinga-Foundation/Lettinga-Award/Lettinga-Award-2017-winner.htm. De Lettinga Award, een geldprijs van 10.000 euro wordt sinds 2001 uitgereikt om de ontwikkeling en implementatie van anaerobe technologie in de maatschappij te stimuleren.

LeF project 15002 is grotendeels uitgevoerd. Het ontwerpen en aanleggen van sanitaire voorzieningen (pitlatrines, faciliteiten voor handenwassen met zuivering van het afvalwater) bij een school in Adi Boru (Adama) is afgerond. De werkzaamheden bij de Kidus Kora’an school in Adama en de rapportage van het gehele project waren nog gaande.

Tevens is het LeF project 17003, (Towards the engaging digitalized sanitation technologies decision support tool) goedgekeurd door het bestuur en opgestart. Dit project zal de bestaande digitale keuze ondersteunende tools voor sanitatie systemen in kaart brengen, deze analyseren en verbeteringen voorstellen. Deze aanbevelingen moeten tot vervolgprojecten leiden.

De fusie van Stichting LeAF en Stichting LeF is afgerond. Stichting Lettinga is hiermee enig aandeelhouder van LeAF BV geworden.

2016

Begin 2016 is de training over het beheer en onderhoud van een ABR (Anaerobic Baffled Reactor) verzorgd (LeF project 13001). Omdat het uitblijven of onjuist uitvoeren van het beheer en onderhoud vaak een van de risico’s voor goed functionerende afvalwaterzuiveringstechnologieën in het Zuiden is wordt zo getracht de lokale capaciteiten te versterken en duurzame afvalwaterzuivering te bewerkstelligen. In samenwerking met het grotere ROSSA project zijn de key stakeholders geïdentificeerd en uitgenodigd voor de training. In totaal waren 21 mensen aanwezig van de verschillende relevante lokale organisaties (gemeente, exploitanten van openbare toiletten, ROSSA projectteamleden, lokale technische universiteit (ASTU). Daarnaast was er ook een handleiding voor het beheer en onderhoud geschreven.

Het bestuur heeft een volgend LeF project (15002) goedgekeurd. De Lettinga Stichting financiert 50% van dit project. Mede financierders zijn Aqua for All, LeAF BV, Waterschap Zuiderzeeland en de heer A. Hammenga. In dit project zullen sanitaire voorzieningen bij twee scholen in Adama, Ethiopië, worden aangelegd. Deze scholen liggen in de armere wijken. In aanvulling op de aanleg zal het toiletgebruik en beheer en onderhoud een aspect zijn. Hiervoor wordt een spel ontwikkeld dat de leerlingen kunnen spelen. Dit wordt in een gekoppeld project uitgevoerd (gefinancierd door VIA Water).

Het bestuur heeft besloten om de stichting LeAF te fuseren met de Lettinga Stichting. Door deze fusie zal de Lettinga Stichting enig aandeelhouder worden van LeAF BV. Ook zullen nieuwe bestuursleden worden gezocht.

2015

Tijdens het Anaerobic Digestion Congress in Viña del Mar, Chili (15-18 November 2015) is de zesde Lettinga Award uitgereikt aan het project “Closing cycles with a biogas milk chilling solution for East African smallholder farmers”. Dit project werd ingediend door SimGas, Den Haag, Nederland. De sponsoren van 2015 waren de bedrijven Paques, Veolia Water – Biothane en LeAF.

De Lettinga Award, een geldprijs van 10.000 euro (vóór 2015 was dit 25.000 euro), wordt sinds 2001 uitgereikt om de ontwikkeling en implementatie van anaerobe technologie in de maatschappij te stimuleren.

De training (LeF project 13001) in 2015 voorbereid. Vanwege de vertraging in het gekoppelde ROSSA project wordt deze training in 2016 in Ethiopië gegeven.

2014

Een financiële bijdrage in de productiekosten is verstrekt aan de uitgebreide en herziene versie van de wetenschappelijke biografie van dhr. Lettinga. Het boekje “My Anaerobic Sustainability Story” beschrijft hoe de anaerobe technologie ontwikkeld en geïmplementeerd is in Nederland en de rest van de wereld, wat de bijdrage van deze technologie aan de verduurzaming van de maatschappij is en welke kansen hiertoe er in de toekomst nog liggen. Door verkoop van dit boekje vloeit een deel van deze kosten weer terug.

In 2014 is een financiële bijdrage in de productiekosten verstrekt aan de uitgebreide en herziene versie van de wetenschappelijke biografie van dhr. Lettinga. Het boekje “My Anaerobic Sustainability Story” beschrijft hoe de anaerobe technologie ontwikkeld en geïmplementeerd is in Nederland en de rest van de wereld, wat de bijdrage van deze technologie aan de verduurzaming van de maatschappij is en welke kansen hiertoe er in de toekomst nog liggen. Door verkoop van dit boekje vloeit een deel van deze kosten weer terug.

Door vertraging in het project, is de in 2013 toegezegde bijdrage aan het ROSSA project, nog niet gerealiseerd. Dit is voorzien in 2015, aangezien het ROSSA project eind 2015 wordt afgerond.

2013

Tijdens het Anaerobic Digestion Congress in Santiago de Compostela, Spanje (25-28 juni), is de vijfde Lettinga Award uitgereikt aan het project “Adding value to Anaerobic Digestion technology by production of biobased materials (biocement and fertilizer) and methane enriched biogas using alkaline silicate minerals”. Dit project werd ingediend door Shiva Salek, promovendus van TU Delft. De sponsoren van 2013 waren de bedrijven Paques, Nijhuis Water Technology, Waterleau, Veolia Water – Biothane en LeAF. De Lettinga Award, een prijs van 25.000 euro, wordt sinds 2001 uitgereikt om de ontwikkeling en implementatie van anaerobe technologie in de maatschappij te stimuleren.

In december 2013 is besloten om een financiële bijdrage te verstrekken aan het project “Development and delivery of a training for sanitation stakeholders in city of Adama, Ethiopia” (LeF13001). De cursus zal in 2014 of 2015 worden verzorgd en is gekoppeld aan het omvangrijkere project “Resource Oriented Sanitation Services in Adama (ROSSA)”, dat gefinancierd wordt door het NWB Fonds, Aqua4all, Waterschap Hollandse Delta en in-kind bijdragen van de project partners.

Een financiële bijdrage in de kosten is verstrekt aan de, in een zeer beperkte oplage geproduceerde, eerste versie van de wetenschappelijke biografie van dhr. Lettinga. Het boekje “My Anaerobic Sustainability Story” beschrijft hoe de anaerobe technologie ontwikkeld en geïmplementeerd is in Nederland en de rest van de wereld, wat de bijdrage van deze technologie aan de verduurzaming van de maatschappij is en welke kansen hiertoe er in de toekomst nog liggen. In 2014 is een herziening voorzien.

2012

Het bestuur heeft haar beleidsplan herzien. In dit jaar zijn geen projecten uitgevoerd.

Financiële verantwoording (per jaar)

2023

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2023.

2022

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2022.

2021

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2021.

2020

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2020.

2019

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2019.

2018

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2018.

2017

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2017.

2016

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2016.

2015

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2015.

2014

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2014.

2013

Voor toelichting zie uitgevoerde activiteiten 2013.

2012

Zie financiele verantwoording 2013.